Το 1824 ο σουλτάνος Μαχμούτ διατάζει τον αρχιναύαρχο Χοσρέφ Πασά να καταπνίξει την επανάσταση στα νησιά του Αιγαίου. Με επικεφαλής τον Χοσρέφ, ο οθωμανικός στόλος, που μετά την καταστροφή των Ψαρών τον Ιούνιο είχε αποσυρθεί στη Λέσβο, αποπλέει στις 28 Ιουλίου με κατεύθυνση τη Σάμο. Σπεύδει να τον ανακόψει ο ελληνικός στόλος, αποτελούμενος από δύο μοίρες, υπό τον Γεώργιο Σαχτούρη και τον Ανδρέα Μιαούλη. Μετά τις πρώτες αψιμαχίες, στις 5 Αυγούστου δίνεται η αποφασιστική ναυμαχία στα ανοιχτά της Σάμου. Τα ελληνικά πυρπολικά, με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Κανάρη, κατορθώνουν να κάψουν τρία εχθρικά πλοία, ενώ ο υπόλοιπος ελληνικός στόλος με τα πυροβόλα του εμποδίζει την προέλαση του οθωμανικού. Ο Χοσρέφ Πασάς, αντιμέτωπος με σθεναρή αντίσταση, αναγκάζεται να υποχωρήσει. Η ναυμαχία της Σάμου, με τη ναυμαχία του Γέροντα που ακολούθησε στις 29 Αυγούστου, έσωσε το νησί και αποτέλεσε σημαντική επιτυχία των Ελλήνων.